Sualtı temizliği, deniz ekosistemini korumanın en etkili yollarından biridir. Ancak, sualtı ortamında çalışmak, özel güvenlik önlemleri ve tecrübe gerektirir. Bu yazıda, dalış ekipleri için sualtı temizliğini daha güvenli ve verimli hale getirmek adına önemli ipuçlarını paylaşıyoruz.

1. Dalış Öncesi Planlama ve Alan İncelemesi Yapın

• Temizlik Alanını Belirleyin: Dalış öncesi alanı belirleyerek hangi bölgede temizlik yapılacağına karar verin. Özellikle mercan resifleri ve hassas ekosistemlerin bulunduğu bölgelerde dalış yaparken, ekosistemi koruyacak önlemler almak önemlidir.
• Alanı Önceden İnceleyin: Dalıştan önce, bölgeye giderek mevcut su akıntısı, derinlik ve tehlikeli bölge olup olmadığını gözlemleyin. Alan incelemesi sırasında atık yoğunluğuna da dikkat edin ve temizlik sırasında hangi tür atıkların toplanacağını önceden belirleyin.

2. Güvenlik Ekipmanlarını Eksiksiz Kullanın

• Dalış Yeleği ve Regülatör: Sualtı temizliğinde güvenliği sağlamak için tam donanımlı bir dalış yeleği ve regülatör kullanın. Temizlik esnasında dalgıç yeleği, su altındaki ağırlığınızı dengeleyerek konfor sağlar.
• El Koruyucu Eldivenler: Atıkları toplarken eldiven kullanmak, ellerinizi kesici maddelerden, mikroplardan ve toksik maddelerden korur. Özellikle su altındaki sert atıklarla temas sırasında eldiven giymek önemlidir.
• Bıçak veya Kesici Alet: Sualtında dalgıç bıçağı gibi bir kesici alet bulundurmak, dolanma durumunda kendinizi kurtarmanızı sağlar. Ayrıca, balık ağları gibi dolanma riski olan atıkları güvenle kesmek için de bıçak kullanabilirsiniz.

3. Akıntı ve Görüş Mesafesine Dikkat Edin

• Akıntı Kontrolü Yapın: Su altındaki akıntılar dalışı zorlaştırabilir. Dalış yapmadan önce akıntının yönünü ve gücünü kontrol edin. Güçlü akıntılar olan bölgelerde temizlik yaparken daha dikkatli olun veya gerekirse akıntı azaldığında dalış yapmayı planlayın.
• Görüş Mesafesini Gözlemleyin: Sualtı temizliğinde düşük görüş mesafesi, güvenliği tehdit edebilir. Eğer görüş mesafesi zayıfsa veya bulanıksa, dalış ekibi birbirine yakın kalmalı ve ellerindeki aletleri dikkatle kullanmalıdır.

4. Dalış Eşinizle İletişimde Kalın

• Ekip Halinde Çalışın: Sualtı temizliği, her zaman bir dalış eşinizin bulunduğu güvenli bir ortamda yapılmalıdır. Tek dalış yapmaktan kaçının ve ekibinizle sürekli iletişim halinde kalın. Birbirinizi kontrol etmek ve acil durumlarda hızlı müdahale sağlamak için yan yana veya göz temasında olun.
• Özel İşaretler Kullanın: Sualtında sesli iletişim mümkün olmadığından, önceden belirlenmiş işaretleri kullanarak iletişimi sürdürün. “Yardım”, “Atık var”, “Dolaşma riski” gibi işaretler belirleyerek su altında hızlı iletişim sağlayabilirsiniz.

5. Sualtı Atıklarını Toplama ve Taşıma

• Çöp Torbaları veya Filesi Kullanın: Su altı temizliğinde toplanan atıklar için dayanıklı çöp torbaları veya file çantalar tercih edin. File çantalar suyun akışını engellemez, bu sayede temizliğinizi daha kolay hale getirir ve su altında dengeyi sağlamanızı kolaylaştırır.
• Atıkları Güvenli Şekilde Sabitleyin: Büyük veya keskin atıkları toplarken dikkatli olun. Bu tür atıkları dalış torbasına veya çantaya yerleştirirken sabitleyerek kaymasını veya dengenizi bozmasını önleyin. Atıkların uçmaması için çantanın ağzını sıkıca kapatın.

6. Hassas Alanlarda Dikkatli Temizlik Yapın

• Mercan Resiflerine Zarar Vermekten Kaçının: Mercan resifleri gibi hassas alanlarda temizliğin dikkatle yapılması gereklidir. Mercanların üzerine basmayın, temizlik sırasında mercanlara temas etmeyin ve hassas bölgelerde ağır veya sert cisimleri taşımaktan kaçının.
• Doğal Barınakları Koruyun: Su altındaki kaya ve taşların doğal barınak olduğunu unutmayın. Balıkların saklandığı ve yumurtlama alanı olarak kullandığı bölgeleri temizlerken doğal yapıyı bozmadan atıkları toplamak için özen gösterin.

7. Toplanan Atıkları Yüzeye Güvenli Bir Şekilde Çıkarın

• Yüzerlik Kontrolü Sağlayın: Toplanan atıklar dalgıcın yüzerliğini etkileyebilir. Atıkları topladıktan sonra yüzerliği kontrol ederek yüzeye doğru dengeli bir şekilde hareket edin.
• Halat veya Şamandıra Kullanarak Taşıma: Ağır atıkları yüzeye çıkarırken halat veya şamandıra kullanmak, güvenliği artırır. Atık torbasını şamandıraya bağlayarak yüzeye çıkarabilir veya tekneye güvenli bir şekilde çekebilirsiniz.

8. Dalış Sonrası Temizlik ve Atık Yönetimi

• Toplanan Atıkları Ayırın ve Geri Dönüşüme Gönderin: Yüzeye çıkarılan atıkların geri dönüşüme uygun olanlarını ayırarak, kıyıda uygun şekilde bertaraf edilmesi için organize edin. Plastik, cam, metal gibi malzemeleri geri dönüşüm kutularına atın ve tehlikeli atıkları özel bölümlere koyun.
• Ekipmanları Temizleyin ve Bakımını Yapın: Sualtı temizliği sırasında kullanılan ekipmanların düzenli olarak temizlenmesi önemlidir. Özellikle eldivenler, bıçaklar, dalış giysileri ve çöp torbaları, temizlik sonrasında tuzlu sudan arındırılmalı ve bir sonraki dalışa kadar hijyenik bir şekilde saklanmalıdır.

9. Çevre Dostu Dalış Uygulamalarını Benimseyin

• Plastik Kullanımını Azaltın: Sualtı temizliği sırasında kullanılan ekipmanlarda plastik kullanımını azaltarak çevre dostu malzemeler tercih edin. File torbalar, biyolojik olarak çözünür çöp torbaları ve doğa dostu malzemelerle temizliğinizi sürdürülebilir hale getirebilirsiniz.
• Dalışa Hazırlık Eğitimleri Düzenleyin: Özellikle yeni gönüllü dalgıçlar için sualtı temizliği öncesinde eğitim düzenlemek, doğa dostu temizlik yöntemleri hakkında bilgi vermek, hem güvenliği hem de çevreyi korumaya katkı sağlar.

10. Dalış Sonrası Gözden Geçirme ve Farkındalık Yaratın

• Ekip İle Gözden Geçirme Yapın: Dalış sonrası, ekibinizle toplanarak nelerin iyi yapıldığını ve neyin iyileştirilebileceğini değerlendirin. Bu gözden geçirme, bir sonraki dalışınızın daha verimli olmasını sağlar ve ekip içi işbirliğini güçlendirir.
• Toplumsal Farkındalığı Artırın: Sualtı temizliği hakkında edindiğiniz bilgileri ve deneyimleri paylaşarak toplumsal farkındalığı artırabilirsiniz. Sosyal medya, yerel gazeteler ve çevre etkinlikleri, sualtı temizliğinin önemini vurgulamak için iyi fırsatlar yaratır.

Sualtı temizliği, dalış ekiplerinin dikkat ve özen gerektiren bir çalışmasıdır. Doğru planlama, ekipman kullanımı ve çevre dostu temizlik yöntemleri ile biyolojik çeşitliliği koruyarak temiz bir çevre yaratabiliriz. Gönüllülerin sualtı temizliklerinde güvenliği sağlamak ve ekosisteme zarar vermemek, denizlerin sürdürülebilir geleceği için hayati önem taşır.