Depremler sonrası enkaz altında kalmak, insanların en büyük kabuslarından biridir. Ancak bu tür durumlar için bilinçli hareket etmek, hayatta kalma şansını artırabilir. Enkaz altında sağ kalma taktiklerini bilmek ve kurtarma ekiplerinin stratejilerini anlamak, hem afetzedelerin hem de kurtarma ekiplerinin bu süreci daha güvenli ve etkili bir şekilde yönetmesine yardımcı olur. Bu yazıda, enkaz altında sağ kalma için uygulanması gereken temel taktikler ve kurtarma stratejileri ele alınmaktadır.

1. Panik Yapmadan Sakin Kalmak

• Panikten Kaçınmak: Enkaz altında sakin kalmak, enerjinizi korumak ve sağlıklı kararlar alabilmek için hayati önem taşır. Panik yapmak, oksijen tüketimini artırır ve düşünme yeteneğinizi olumsuz etkiler.
• Derin Nefes Alarak Rahatlama: Sakinleşmek için derin nefes alıp verin. Yavaş ve derin nefesler, zihninizi toparlamanıza ve bulunduğunuz durumu daha net değerlendirebilmenize yardımcı olur.

2. Solunum Yolu Açık Tutma ve Hava Akışını Koruma

• Hava Yolunu Koruma: Enkaz altında toz veya duman varsa, nefes almayı zorlaştırabilir. Elbisenizle veya bir kumaş parçasıyla burnunuzu kapatarak tozu filtrelemeye çalışın.
• Hava Akışını Sağlamak: Mümkünse hava alabileceğiniz bir boşluk yaratın. Eğer bulunduğunuz alanda hava akışı azalmışsa, hareket etmeyerek oksijen tüketimini minimumda tutun.

3. Enerji ve Güç Tasarrufu Yapmak

• Gereksiz Hareketten Kaçının: Enerjinizi korumak için hareketlerinizi sınırlayın. Bilinçsiz hareketler, gücünüzü tüketerek sizi zor durumda bırakabilir.
• Küçük Sinyaller Göndermek: Etrafınıza dikkat çekmek için ağır ve gürültülü hareketler yerine, düzenli ve hafif vuruşlarla çevredeki kişilerin dikkatini çekmeye çalışın. Gerektiğinde sesinizi korumak için kısa ve net çağrılar yapın.

4. Zihinsel Hazırlık ve Motivasyon

• Pozitif Düşünme: Zihinsel olarak güçlü kalmak, hayatta kalma şansınızı artırır. Kurtarılacağınıza dair inancınızı koruyarak kendinizi motive edin.
• Küçük Hedefler Belirleyin: Zamanın geçtiğini hissetmek zor olabilir. Kendinize “Bu kadar süre daha dayanacağım” gibi küçük hedefler koyarak zihinsel olarak güçlü kalabilirsiniz.

5. Kurtarma Ekiplerine İşaret Verme

• Düzenli Ses ve Vuruş Yapma: Belirli aralıklarla sert yüzeylere düzenli şekilde vurmak, kurtarma ekiplerinin sizi duyma şansını artırır. Metal veya taş gibi ses ileten yüzeyler kullanmak, sesinizin daha geniş alana yayılmasını sağlar.
• Morse Alfabesi Kullanma: Yardım sinyali için kısa-kısa, uzun-uzun vuruşlar yaparak kurtarma ekiplerine ulaşmayı deneyin. Bu, uluslararası kabul gören “SOS” sinyali olarak bilinir.

6. Enkaz Altında Bulunduğunuz Yeri Belirleme

• Sabit Kalma: Etrafta ne kadar güvendesinizden emin değilseniz hareket etmekten kaçının. Sabit bir pozisyonda kalarak çevrenizdeki alanı daraltmadan güvenli bir boşluk oluşturabilirsiniz.
• Hava Boşluklarından Yararlanma: Eğer büyük eşyaların (masa, yatak vb.) etrafında boşluk oluşmuşsa bu alanları koruyun ve kendinizi güvende hissettiğiniz bir pozisyona yerleştirin.

7. Kurtarma Stratejileri ve Ekiplerin Çalışma Yöntemleri

• Öncelikli Alanlarda Arama: Kurtarma ekipleri, yaşam üçgenleri ve sağlam eşyaların olduğu bölgelerde öncelikli arama yapar. Büyük mobilyaların etrafında hayatta kalma şansı daha yüksektir, bu yüzden bu tür alanları korumaya çalışın.
• Dinleme Periyotları: Kurtarma ekipleri düzenli aralıklarla dinleme periyotları uygulayarak, enkaz altındaki sesleri tespit etmeye çalışır. Bu süreçlerde dikkat çekmek için hafif sesler çıkararak ekiplerin sizi duymasını sağlayabilirsiniz.

8. Yaralanmalar İçin Kendi Kendine Yardım

• Kanamayı Durdurmak: Eğer vücudunuzda kanama varsa, basınç uygulayarak kanamayı durdurmaya çalışın. Kendi kıyafetinizden veya bir bez parçasından yararlanabilirsiniz.
• Kırık ve Çıkıklara Dikkat: Hareket ederken kırık veya çıkık varsa bölgeyi sabit tutmaya özen gösterin. Yanlış hareketler, yaralanmanızı daha da kötüleştirebilir.

9. Psikolojik Dayanıklılığı Koruma

• Sakinleştirici Düşünceler: Kendinize ve çevrenizdeki diğer yaralılara destek olacak şekilde pozitif cümleler kurun. “Kurtarılacağız” veya “Bu zor zamanlar geçecek” gibi olumlu cümleler kullanın.
• Bağlantı ve Motivasyon Sağlama: Eğer başka kişilerle birlikteyseniz, birbirinize moral verin ve dayanışma içinde olmaya çalışın. Psikolojik destek, zor şartlarda daha güçlü kalmanıza yardımcı olur.

Enkaz altında kalmak korkutucu ve zor bir deneyimdir; ancak sakin kalmak ve bu taktikleri bilmek, hayatta kalma şansını artırır. Kurtarma ekiplerinin stratejilerini anlamak ve onlara uygun sinyaller göndermek, bulunma sürecini hızlandırır. Güçlü bir zihin ve doğru taktiklerle, bu tür durumlarda hayatta kalmak mümkün hale gelir.