Orman yangınları sırasında riskli alanların doğru bir şekilde belirlenmesi, hem yangının yayılmasını engellemek hem de yangına müdahale eden ekiplerin güvenliğini sağlamak açısından çok önemlidir. Riskli alanları doğru analiz edebilmek, yangına hızlı ve etkili bir şekilde müdahale etmeyi kolaylaştırır. Bu yazıda, orman yangınlarında riskli bölgeleri belirleme yöntemleri ve dikkat edilmesi gereken kritik noktalar ele alınmaktadır.
1. Yangının Yayılma Yönünü ve Hızını Gözlemlemek
- Rüzgar Yönü ve Hızı: Rüzgar, yangının yayılma hızını ve yönünü doğrudan etkiler. Rüzgarın estiği yön, yangının ilerleyiş hattını belirler. Bu nedenle yangın bölgesinde rüzgar yönü ve hızı düzenli olarak kontrol edilmelidir.
- Eğim ve Arazi Yapısı: Eğimli arazilerde yangın daha hızlı ilerler, çünkü ısı eğimli alanlarda yukarıya doğru yönelir ve alevlerin hızla yayılmasına neden olur. Özellikle tepe ve yokuşlu alanlar riskli bölgeler olarak değerlendirilmelidir.
2. Bitki Örtüsünün Yoğunluğu ve Türü
- Yanıcı Bitkiler: Ormanda bulunan ağaçların ve bitkilerin türü, yangının yayılma hızını etkileyebilir. Özellikle çam ve okaliptüs gibi reçineli ağaçlar, yangının hızla yayılmasına yol açabilir. Bu tür bitkilerin yoğun olduğu alanlar yüksek risk taşır.
- Kuru Ot ve Çalılar: Kuru ot ve çalılar, yangının ilk etapta hızla yayılmasına neden olur. Yangının yayılmasını yavaşlatmak için bu tür kuru bitki örtüsünün fazla olduğu alanlar riskli olarak kabul edilmelidir.
3. İnsana ve Altyapıya Yakınlık
- Yerleşim Yerleri: Yangının yerleşim bölgelerine yaklaşması durumunda, can güvenliği ve mal kaybı riski artar. Bu yüzden, yangın bölgesine yakın yerleşim alanları öncelikli olarak riskli bölge ilan edilmelidir.
- Altyapı ve Enerji Hatları: Elektrik hatları, petrol veya doğal gaz boru hatları gibi altyapı tesisleri de yangının riskini artırır. Yangın sırasında bu tür tesislerin olduğu alanlar yakınında patlama ve duman riski yüksektir.
4. Doğal Bariyerlerin Bulunmaması
- Açık Alanlar ve Orman Geçişleri: Nehir, göl gibi doğal bariyerlerin bulunduğu alanlarda yangının ilerlemesi yavaşlar. Ancak, ormanın devam ettiği ve doğal bariyerlerin olmadığı alanlarda yangın daha hızlı yayılma eğilimindedir. Bu tür açık alanlar ve geçiş noktaları dikkatle incelenmelidir.
- Yüksek Isı Alanları: Güneşe sürekli maruz kalan yamaçlar, diğer alanlara göre daha hızlı yanabilir. Bu alanlarda sıcaklık daha yüksek olduğundan, yangın daha hızlı bir şekilde büyüyebilir.
5. Yangın Söndürme Ekipleri İçin Tehlikeli Bölgeler
- Kolay Tahliye Edilemeyen Alanlar: Yangın esnasında tahliyenin zor olduğu dar patikalar, uçurum kenarları veya yoğun bitki örtüsüne sahip bölgeler tehlikeli sayılır. Müdahale ekiplerinin güvenli çıkış yollarına sahip olmayan alanlarda çalışma yapması risklidir.
- Görüş Alanı Kısıtlı Bölgeler: Dumanın yoğun olduğu ve görüşün sınırlı olduğu alanlar, yangın sırasında müdahale ekipleri için büyük bir tehlike arz eder. Bu tür bölgelerde çalışmak zorlayıcı olduğundan, yangın yayılımı hakkında bilgi sahibi olmak zorlaşır.
6. Riskli Alanların Belirlenmesi ve İşaretlenmesi
- Görsel İşaretler ve Bariyerler Koymak: Riskli alanları belirledikten sonra, gönüllüler ve yangın ekipleri için dikkat çekici bariyerler veya işaretler yerleştirilmelidir. Yangın hattı boyunca riskli alanların işaretlenmesi, ekiplerin güvenliğini artırır.
- Günlük Risk Değerlendirmesi Yapmak: Yangının ilerleme durumuna göre riskli alanlar güncellenmeli ve değişen koşullara göre yeniden değerlendirilmelidir. Özellikle hava durumu değişikliklerine bağlı olarak yeni risk bölgeleri belirlenmelidir.
Orman yangınlarında riskli alanların doğru bir şekilde belirlenmesi, yangına hızlı ve güvenli bir şekilde müdahale etmeyi sağlar. Ekiplerin koordineli çalışması, yerleşim alanlarına ve insanlara yakın riskli bölgelerin korunması, yangınla mücadelede başarıya ulaşmanın en önemli adımlarından biridir.